Bu çalışmanın amacı Türkiye’de cumhuriyetin kuruluş yıllarında
bir fail olarak devletin davranışını iktisadi açıdan araştırmaktır. Bu
amacın temelinde ise 1923-1938 döneminde Türkiye’nin iktisadi
kalkınmasının, iktisadi tasarım ile açıklanmasını olanaklı kılacak
bir yaklaşım oluşturmak yatmaktadır. İktisadi tasarımda önce amaç
daha sonra amaca uygun mekanizma tasarlanır. Bu çalışmada,
Türkiye’de cumhuriyetin kuruluş yıllarındaki iktisadi tasarıma
ilişkin yalnızca amaç fonksiyonuna dair tespitler yapılması
hedeflenmiştir. Çalışmanın kapsamı yalnızca şeker sanayi ile
sınırlandırılmıştır ve devletin şeker sanayindeki davranışının
kalkınma sürecindeki genel davranışa aykırı olmadığı kabul
edilmiştir. Devletin iktisadi açıdan davranışını açıklayabilmek
amacıyla şeker sanayine ilişkin hemen hemen tüm kanun metinleri
ve önemli raporlar, arşiv çalışması da yapılarak incelenmiş ve
kanun metinlerinin ve raporların hangi amaca yönelik olduğu
saptanmaya çalışılmıştır. Ayrıca döneme ilişkin ilgili iktisadi
veriler de sunulmuştur. Çalışma ile şeker sanayine ilişkin tespitlere
dayanarak hedefler belirlenmiş ve bu hedeflerin ima ettiği amaçlar
ortaya çıkarılmıştır.
The Sugar Industry and the Objective Function of the State in the Establishment Period
The aim of this study is to investigate the behavior of the State as
an agent in Turkey in the years of establishment of the Republic. At
the basis of this goal, there is an approach that makes it possible
to explain economic development of Turkey during the period
1923-1938 by economic design. In economic design, firstly the
objective function is determined, and then the proper mechanism is
designed for the objective function. In this study, it is only intended
to make determinations regarding the goal function for economic
design in the establishment years of the Republic of Turkey. The
scope of the work is limited to the sugar industry only and it is
recognized that the government’s behavior in the sugar industry
is not contrary to the general behavior in the development process.
In order to be able to explain the State’s economic behavior,
almost all legal documents and important reports about the sugar
industry have been examined through archival studies and it has
been tried to determine the purpose of the legal documents and
reports. In addition, related economic data about the period are
also presented. Based on the findings of the study with respect to
the sugar industry, targets are identified and the goals that those
targets implied are revealed.
